بهترين مرجع گزيده مطالب

تابحال در هنگام حرکت دادن شانه دچار درد، صدای تق یا قژ و یا گرفتگی و خشکی شده اید؟ شانه از مفاصل پرتحرک و آسیب پذیر بدن می باشد و همواره دچار آسیب های متفاوتی می شود. هرکدام از آسیب های شانه باعث ایجاد اختلال در نواحی مختلف بدن از جمله ترقوه، دست و... می شوند. نگران نباشید، اکثر مشکلات و بیماری های مربوط به شانه با انجام تکنیک های خاص فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی بهبود یافته و درمان می شوند.

آسیب های شانه

شانه به دلیل ناپایداری، دچار مشکلات و آسیب های بسیاری می شود. بعضی از این مشکلات از جمله تومور، عفونت و مشکلات عصبی رایج نبوده و کمتر اتفاق می افتند. آسیب های رایج شانه عبارتند از:

1. بورسیت : بورس‌ها یا کیسه‌های کوچک مفصل، مانند ضربه‌گیر میان استخوان‌ها و بافت‌های نرم مفصل شانه قرار گرفته و به کاهش اصطکاک بین عضلات و استخوان‌ها در هنگام حرکت آن ها کمک می‌کنند. بورسیت معمولا با عارضه تاندونیت روتاتور کاف همراه می باشد.
2. تاندونیت : تاندون مانند یک طناب محکم عضله را به استخوان متصل کرده و می تواند دچار آسیب شود. تاندونیت یا التهاب تاندون ها به چند دسته تقسیم می شوند:

• تاندونیت وخیم: پرتاب کردن مکرر و بیش از حد توپ و انجام فعالیت‌های کاری (شغل و فعالیت های روزانه) یا ورزشی می تواند باعث بروز تاندونیت وخیم شوند.
• تاندونیت مزمن: آرتروز و یا فرسایش تدریجی با افزایش سن فرد، موجب بروز تاندونیت های مزمن می شوند.

3. پارگی تاندون ها: این عارضه به صورت جزیی و یا کامل اتفاق می افتد. پارگی تاندون، اغلب در تاندون های روتاتور کاف و تاندون عضله‌ دوسر بازویی اتفاق می افتد.
4. ایمپینجمنت : ایمپینجمنت شانه عارضه ای است که در آن بافت‌ های نرم زیرین که در ناحیه فوقانی استخوان کتف (آکرومیون) قرار گرفته‌اند، هنگام بالا بردن بازو متحمل فشار می شوند. در چنین وضعیتی فرد دچار عارضه‌هایی از جمله بورسیت، تاندونیت، درد و محدودیت حرکتی می شود.
5. ناپایداری: این عارضه به هنگام کار بیش از حد و یا وارد شدن ضربه‌ ناگهانی در شانه ایجاد شده و ناپایداری در شانه و خارج شدن آن از کاسه یا حفره شانه خواهد شد.
6. آرتروز: این عارضه معمولا با علائم تورم، درد و خشکی مفصل در میانسالی آغاز می شود. آرتروز ها از شایع ترین و رایج ترین بیماری های استخوانی بوده و انواع مختلفی دارد که رایج‌ترین نوع آن، آرتروز استخوانی می باشد. آرتروز استخوانی به مرور زمان شدید شده و بیشتر و بیشتر می شود. استئواتریت یا آرتروز همان فرسایش و ساییدگی در استخوان ها و غضروف ها بوده که به مرور زمان باعث ایجاد آسیب های جدی تر در شانه شده و می تواند موجب ایجاد اختلالات و عوارض گوناگون در شانه شود. آرتروز استخوانی می تواند به دلیل آسیب های ورزشی، فعالیت های مکرر و سنگین، فعالیت های ورزشی خاص و کار بیش از حد در شانه اتفاق افتاده و موجب مشکل در تاندون های روتاتور کاف شوند.
7. اسپاسم و گرفتگی: در این عارضه عضلات شانه سفت و منقبض شده و حرکت دادن و چرخش شانه بسیار مشکل می شود. در صورت حرکت دادن شانه ممکن است، درد ناگهانی و شدیدی احساس شود.
8. اسلپ شانه: این عارضه در ورزشکاران شایع بوده و با پارگی غضروف گلنوئید همراه می باشد. هنگام بروز این عارضه علائمی از جمله درد در ناحیه شانه و دست احساس و مشاهده می گردد.
9. شانه یخ زده یا منجمد شده: این عارضه علت مشخصی نداشته و با بروز آن شانه در تمامی جهت های حرکتی دچار محدودیت، درد و اختلال عملکردی می شود.
10. روتاتور کاف شانه: فشردگی و پارگی در چهار عضله و تاندون اصلی شانه (روتاتور کاف) موجب ایجاد اختلال ضعف و ناتوانی در شانه شده و با درد و صدا دادن شانه همراه می باشد.
11. افتادگی شانه: افتادگی شانه عارضه ای است که در یکی از شانه ها و یا هر دو شانه اتفاق افتاده و موجب ایجاد اختلال در فعالیت و عملکرد شانه و همچنین ایجاد ناهماهنگی و بدشکلی در فرم ظاهری بدن می شود.
12. شکستگی ها: شکستگی شانه در چندین استخوان اتفاق می افتد. این استخوان ها عبارتند از: استخوان بازو(هومروس)، استخوان کتف(اسکاپولا) و استخوان ترقوه (کلاویکل)

این شکستگی ها به دلایل مختلفی از جمله زمین خوردن، سقوط از ارتفاع، ضربه و فشار در حوادث ورزشی و تصادفات در شانه اتفاق افتاده و موجب درد و ناراحتی و اختلال در عملکرد شانه و حتی دست بیمار می شوند.

چه دلایلی منجر به ایجاد احساس ناراحتی و درد در شانه می‌شوند؟

شانه از مفاصل پرتحرک و ناپایدار بدن بوده و به دلایل مختلفی دچار آسیب و عوارض متفاوتی می شود. این دلایل عبارتند از:

1. ضربه و فشار: فشارهای ناگهانی و وارد شدن ضربه به شانه در سوانح مختلف از جمله تصادفات، فعالیت های ورزشی، سقوط از پرتگاه و ... باعث ایجاد مشکلات زیادی در شانه از جمله شکستگی، دررفتگی، پارگی تاندون و رباط ها، پارگی و آسیب های عصبی و... شده و همچنین موجب تشدید دیگر بیماری های استخوانی در شانه نیز می شود.
2. عوامل ارثی و وراثتی: بعضی از بیماری ها از بدو تولد نوزاد وجود داشته و به مرور زمان و با بزرگتر شدن فرد، بدتر می شوند. این بیماری ها می توانند به دلیل زایمان سخت و یا به دلایل ژنتیکی، در شانه ایجاد شوند.
3. قرار گیری شانه در وضعیت و شکل نامناسب: گاهی آسیب های شانه به هنگام خوابیدن نادرست و انجام حرکات ورزشی نامناسب به وجود می آیند و موجب ایجاد درد و اختلال، گرفتگی و خشکی شانه می شوند.
4. بیماری ها: بیماری هایی از جمله پوکی استخوان موجب تحلیل و فرسایش مفصل شانه شده و به مرور زمان و با افزایش سن، می تواند باعث ایجاد مشکلات و آسیب های جدی در شانه شود.
5. کهولت سن: با افزایش سن، عارضه های ایجاد شده در بدن بیشتر شده و استخوان ها و غضروف های بدن شروع به تحلیل رفتن می کنند و ضعیف تر می شوند. در نتیجه شانه آسیب پذیرتر شده و به راحتی و با کوچکترین فشار و ضربه دچار آسیب می شود.

علائم و تشخیص آسیب های شانه

بعد از مشاهده علائمی از جمله عدم حرکت دادن و چرخش شانه، قفل شدن شانه، درد و تورم، قرمزی و بی حسی، ضعف، احساس داغ شدن، افتادگی شانه، خشکی و گرفتگی، کبودی های بی دلیل و.... باید سریعا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه شود. بعد از چکاپ و بررسی های لازم در صورتی که پزشک تشخیص دهد با انجام فیزیوتراپی، وضعیت شانه بهبود می یابد و انجام این تکنیک برای بیمار لازم و ضروری است، بیمار را به یک فیزیوتراپیست معرفی می کند. فیزیوتراپیست نیز بعد از بررسی سوابق بیمار و همچنین چک کردن وضعیت شانه و نوع آسیب و شدت آن، برای درمان برنامه ای تنظیم کرده و به بیمار ارائه می دهد.

روش های درمان آسیب های شانه

از ایمن ترین و موثرترین تکنیک ها و روش های درمانی شانه می توان به درمان های تکنیکال و تمریناتی فیزیوتراپی شانه اشاره کرد. فیزیوتراپی و توانبخشی در نواحی مختلف بدن از جمله شانه با تکنیک ها و روش های خاصی انجام می گیرد.

1. تمرینات، نرمش و ورزش فیزیوتراپی

   این بخش از درمان با استفاده از ورزش و نرمش های کششی و تقویتی در جهت بهبود وضعیت شانه انجام گرفته و به تقویت و انعطاف پذیری شانه بعد از جراحی و همچنین جلوگیری از آسیب های شدیدتر در شانه نیز کمک می کند. تمامی تمرینات نرمشی و ورزشی توسط فیزیوتراپیست و با توجه به میزان آسیب شانه، نوع و علت ایجاد آن و همچنین ناحیه آسیب دیده، تعیین و تنظیم می شود.

2. فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه های پیشرفته و متدهای خاص

   این روش از فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه ها و متدهای متفاوت به افزایش گردش خون در بافت ها، تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده شانه، کاهش تورم و التهاب، کاهش و تسکین درد شانه، کاهش خشکی و گرفتگی (اسپاسم های شانه)، افزایش دامنه حرکتی و انعطاف پذیری کمک کرده و باعث عملکرد بهتر شانه و همچنین پیشرفت سریع و درمان آن می شود. تمامی روش ها و متدهای درمانی فیزیوتراپی برای افراد واجد شرایط فیزیوتراپی، مفید بوده و هیچ عارضه دائمی و خطری به دنبال نخواهد داشت. این تکنیک ها عبارتند از:
   1. کایروپراکتیک: ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده شانه توسط دست فیزیوتراپیست( به صورت دوار)
   2. لیزرتراپی: روشی که در آن فیزیوتراپیست با اعمال و تاباندن اشعه و نور لیزر به ناحیه آسیب دیده شانه موجب بهبود شانه می شود.
   3. شاک ویو: روشی که در آن فیزیوتراپیست با اعمال جریان الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده شانه موجب بهبودی آن می شود.
   4. اولتراسوند تراپی: اعمال امواج صوتی با فرکانس بالا در ناحیه آسیب دیده شانه توسط دستگاه اولتراسوند
   5. مگنت تراپی: اعمال امواج مغناطیسی به ناحیه آسیب دیده شانه
   6. الکتروتراپی: اعمال جریان الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده دست (با استفاده از دستگاه های مختلف)
   7. تحریکات الکتریکی: روشی که در آن فیزیوتراپیست با استفاده از الکترود ها و اعمال جریان برق و الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده شانه به بهبود آن کمک می کند.
   8. طب سوزنی: استفاده از سوزن با سایزهای مختلف و فرو بردن آن ها در نقاط حساس و نواحی آسیب دیده شانه
   9. گرما و سرما درمانی: قرار دادن کمپرس های سرد و گرم به مدت معلوم (8 دقیقه) بر روی ناحیه آسیب دیده شانه

منبع: کلینیک فیزیوتراپی رامتن

تابحال در هنگام حرکت دادن شانه دچار درد، صدای تق یا قژ و یا گرفتگی و خشکی شده اید؟ شانه از مفاصل پرتحرک و آسیب پذیر بدن می باشد و همواره دچار آسیب های متفاوتی می شود. هرکدام از آسیب های شانه باعث ایجاد اختلال در نواحی مختلف بدن از جمله ترقوه، دست و... می شوند. نگران نباشید، اکثر مشکلات و بیماری های مربوط به شانه با انجام تکنیک های خاص فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی بهبود یافته و درمان می شوند.

آسیب های شانه

شانه به دلیل ناپایداری، دچار مشکلات و آسیب های بسیاری می شود. بعضی از این مشکلات از جمله تومور، عفونت و مشکلات عصبی رایج نبوده و کمتر اتفاق می افتند. آسیب های رایج شانه عبارتند از:

1. بورسیت : بورس‌ها یا کیسه‌های کوچک مفصل، مانند ضربه‌گیر میان استخوان‌ها و بافت‌های نرم مفصل شانه قرار گرفته و به کاهش اصطکاک بین عضلات و استخوان‌ها در هنگام حرکت آن ها کمک می‌کنند. بورسیت معمولا با عارضه تاندونیت روتاتور کاف همراه می باشد.
2. تاندونیت : تاندون مانند یک طناب محکم عضله را به استخوان متصل کرده و می تواند دچار آسیب شود. تاندونیت یا التهاب تاندون ها به چند دسته تقسیم می شوند:

• تاندونیت وخیم: پرتاب کردن مکرر و بیش از حد توپ و انجام فعالیت‌های کاری (شغل و فعالیت های روزانه) یا ورزشی می تواند باعث بروز تاندونیت وخیم شوند.
• تاندونیت مزمن: آرتروز و یا فرسایش تدریجی با افزایش سن فرد، موجب بروز تاندونیت های مزمن می شوند.

3. پارگی تاندون ها: این عارضه به صورت جزیی و یا کامل اتفاق می افتد. پارگی تاندون، اغلب در تاندون های روتاتور کاف و تاندون عضله‌ دوسر بازویی اتفاق می افتد.
4. ایمپینجمنت : ایمپینجمنت شانه عارضه ای است که در آن بافت‌ های نرم زیرین که در ناحیه فوقانی استخوان کتف (آکرومیون) قرار گرفته‌اند، هنگام بالا بردن بازو متحمل فشار می شوند. در چنین وضعیتی فرد دچار عارضه‌هایی از جمله بورسیت، تاندونیت، درد و محدودیت حرکتی می شود.
5. ناپایداری: این عارضه به هنگام کار بیش از حد و یا وارد شدن ضربه‌ ناگهانی در شانه ایجاد شده و ناپایداری در شانه و خارج شدن آن از کاسه یا حفره شانه خواهد شد.
6. آرتروز: این عارضه معمولا با علائم تورم، درد و خشکی مفصل در میانسالی آغاز می شود. آرتروز ها از شایع ترین و رایج ترین بیماری های استخوانی بوده و انواع مختلفی دارد که رایج‌ترین نوع آن، آرتروز استخوانی می باشد. آرتروز استخوانی به مرور زمان شدید شده و بیشتر و بیشتر می شود. استئواتریت یا آرتروز همان فرسایش و ساییدگی در استخوان ها و غضروف ها بوده که به مرور زمان باعث ایجاد آسیب های جدی تر در شانه شده و می تواند موجب ایجاد اختلالات و عوارض گوناگون در شانه شود. آرتروز استخوانی می تواند به دلیل آسیب های ورزشی، فعالیت های مکرر و سنگین، فعالیت های ورزشی خاص و کار بیش از حد در شانه اتفاق افتاده و موجب مشکل در تاندون های روتاتور کاف شوند.
7. اسپاسم و گرفتگی: در این عارضه عضلات شانه سفت و منقبض شده و حرکت دادن و چرخش شانه بسیار مشکل می شود. در صورت حرکت دادن شانه ممکن است، درد ناگهانی و شدیدی احساس شود.
8. اسلپ شانه: این عارضه در ورزشکاران شایع بوده و با پارگی غضروف گلنوئید همراه می باشد. هنگام بروز این عارضه علائمی از جمله درد در ناحیه شانه و دست احساس و مشاهده می گردد.
9. شانه یخ زده یا منجمد شده: این عارضه علت مشخصی نداشته و با بروز آن شانه در تمامی جهت های حرکتی دچار محدودیت، درد و اختلال عملکردی می شود.
10. روتاتور کاف شانه: فشردگی و پارگی در چهار عضله و تاندون اصلی شانه (روتاتور کاف) موجب ایجاد اختلال ضعف و ناتوانی در شانه شده و با درد و صدا دادن شانه همراه می باشد.
11. افتادگی شانه: افتادگی شانه عارضه ای است که در یکی از شانه ها و یا هر دو شانه اتفاق افتاده و موجب ایجاد اختلال در فعالیت و عملکرد شانه و همچنین ایجاد ناهماهنگی و بدشکلی در فرم ظاهری بدن می شود.
12. شکستگی ها: شکستگی شانه در چندین استخوان اتفاق می افتد. این استخوان ها عبارتند از: استخوان بازو(هومروس)، استخوان کتف(اسکاپولا) و استخوان ترقوه (کلاویکل)

این شکستگی ها به دلایل مختلفی از جمله زمین خوردن، سقوط از ارتفاع، ضربه و فشار در حوادث ورزشی و تصادفات در شانه اتفاق افتاده و موجب درد و ناراحتی و اختلال در عملکرد شانه و حتی دست بیمار می شوند.

چه دلایلی منجر به ایجاد احساس ناراحتی و درد در شانه می‌شوند؟

شانه از مفاصل پرتحرک و ناپایدار بدن بوده و به دلایل مختلفی دچار آسیب و عوارض متفاوتی می شود. این دلایل عبارتند از:

1. ضربه و فشار: فشارهای ناگهانی و وارد شدن ضربه به شانه در سوانح مختلف از جمله تصادفات، فعالیت های ورزشی، سقوط از پرتگاه و ... باعث ایجاد مشکلات زیادی در شانه از جمله شکستگی، دررفتگی، پارگی تاندون و رباط ها، پارگی و آسیب های عصبی و... شده و همچنین موجب تشدید دیگر بیماری های استخوانی در شانه نیز می شود.
2. عوامل ارثی و وراثتی: بعضی از بیماری ها از بدو تولد نوزاد وجود داشته و به مرور زمان و با بزرگتر شدن فرد، بدتر می شوند. این بیماری ها می توانند به دلیل زایمان سخت و یا به دلایل ژنتیکی، در شانه ایجاد شوند.
3. قرار گیری شانه در وضعیت و شکل نامناسب: گاهی آسیب های شانه به هنگام خوابیدن نادرست و انجام حرکات ورزشی نامناسب به وجود می آیند و موجب ایجاد درد و اختلال، گرفتگی و خشکی شانه می شوند.
4. بیماری ها: بیماری هایی از جمله پوکی استخوان موجب تحلیل و فرسایش مفصل شانه شده و به مرور زمان و با افزایش سن، می تواند باعث ایجاد مشکلات و آسیب های جدی در شانه شود.
5. کهولت سن: با افزایش سن، عارضه های ایجاد شده در بدن بیشتر شده و استخوان ها و غضروف های بدن شروع به تحلیل رفتن می کنند و ضعیف تر می شوند. در نتیجه شانه آسیب پذیرتر شده و به راحتی و با کوچکترین فشار و ضربه دچار آسیب می شود.

علائم و تشخیص آسیب های شانه

بعد از مشاهده علائمی از جمله عدم حرکت دادن و چرخش شانه، قفل شدن شانه، درد و تورم، قرمزی و بی حسی، ضعف، احساس داغ شدن، افتادگی شانه، خشکی و گرفتگی، کبودی های بی دلیل و.... باید سریعا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه شود. بعد از چکاپ و بررسی های لازم در صورتی که پزشک تشخیص دهد با انجام فیزیوتراپی، وضعیت شانه بهبود می یابد و انجام این تکنیک برای بیمار لازم و ضروری است، بیمار را به یک فیزیوتراپیست معرفی می کند. فیزیوتراپیست نیز بعد از بررسی سوابق بیمار و همچنین چک کردن وضعیت شانه و نوع آسیب و شدت آن، برای درمان برنامه ای تنظیم کرده و به بیمار ارائه می دهد.

روش های درمان آسیب های شانه

از ایمن ترین و موثرترین تکنیک ها و روش های درمانی شانه می توان به درمان های تکنیکال و تمریناتی فیزیوتراپی شانه اشاره کرد. فیزیوتراپی و توانبخشی در نواحی مختلف بدن از جمله شانه با تکنیک ها و روش های خاصی انجام می گیرد.

1. تمرینات، نرمش و ورزش فیزیوتراپی

   این بخش از درمان با استفاده از ورزش و نرمش های کششی و تقویتی در جهت بهبود وضعیت شانه انجام گرفته و به تقویت و انعطاف پذیری شانه بعد از جراحی و همچنین جلوگیری از آسیب های شدیدتر در شانه نیز کمک می کند. تمامی تمرینات نرمشی و ورزشی توسط فیزیوتراپیست و با توجه به میزان آسیب شانه، نوع و علت ایجاد آن و همچنین ناحیه آسیب دیده، تعیین و تنظیم می شود.

2. فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه های پیشرفته و متدهای خاص

   این روش از فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه ها و متدهای متفاوت به افزایش گردش خون در بافت ها، تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده شانه، کاهش تورم و التهاب، کاهش و تسکین درد شانه، کاهش خشکی و گرفتگی (اسپاسم های شانه)، افزایش دامنه حرکتی و انعطاف پذیری کمک کرده و باعث عملکرد بهتر شانه و همچنین پیشرفت سریع و درمان آن می شود. تمامی روش ها و متدهای درمانی فیزیوتراپی برای افراد واجد شرایط فیزیوتراپی، مفید بوده و هیچ عارضه دائمی و خطری به دنبال نخواهد داشت. این تکنیک ها عبارتند از:
   1. کایروپراکتیک: ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده شانه توسط دست فیزیوتراپیست( به صورت دوار)
   2. لیزرتراپی: روشی که در آن فیزیوتراپیست با اعمال و تاباندن اشعه و نور لیزر به ناحیه آسیب دیده شانه موجب بهبود شانه می شود.
   3. شاک ویو: روشی که در آن فیزیوتراپیست با اعمال جریان الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده شانه موجب بهبودی آن می شود.
   4. اولتراسوند تراپی: اعمال امواج صوتی با فرکانس بالا در ناحیه آسیب دیده شانه توسط دستگاه اولتراسوند
   5. مگنت تراپی: اعمال امواج مغناطیسی به ناحیه آسیب دیده شانه
   6. الکتروتراپی: اعمال جریان الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده دست (با استفاده از دستگاه های مختلف)
   7. تحریکات الکتریکی: روشی که در آن فیزیوتراپیست با استفاده از الکترود ها و اعمال جریان برق و الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده شانه به بهبود آن کمک می کند.
   8. طب سوزنی: استفاده از سوزن با سایزهای مختلف و فرو بردن آن ها در نقاط حساس و نواحی آسیب دیده شانه
   9. گرما و سرما درمانی: قرار دادن کمپرس های سرد و گرم به مدت معلوم (8 دقیقه) بر روی ناحیه آسیب دیده شانه

منبع: کلینیک فیزیوتراپی رامتن