اختلالات طیف زلوگر چیست؟
اختلالات طیف زلوگر (ZSDs) گروهی از بیماری های ژنتیکی نادر هستند که با کمبود پراکسی زوم های عملکردی ناشی از جهش در ژن های مختلف PEX مشخص می شوند. بیماریهای طیف زلوگر زیرمجموعهای از اختلالات بیوژنز پراکسیزومی هستند که طیف بالینی شدت از فنوتیپهای شدید تا کمتر را در بر میگیرد.
چندین ناهنجاری متابولیت معمولاً در بیماران مبتلا به ZSD به دلیل فقدان پراکسی زوم های عملکردی یافت می شود. بیماری کبد، اختلال بینایی و شنوایی و تاخیر رشد شایع ترین علائم هستند.
حدود 60 درصد از بیماران ZSD دارای جهش بی آللی PEX1 هستند و تا کنون نزدیک به 90 جهش PEX1 مشخص شده است. اختلالات طیف زلوگر گروهی از اختلالات اتوزومال مغلوب با طیف وسیعی از علائم هستند.
بیماران ZSD معمولاً کمبود پلاسمالوژن دارند و اسیدهای چرب با زنجیره بسیار بلند (VLCFAs)، اسید فیتانیک و پریستانیک، واسطههای اسید صفراوی C27 و اسید پیپکولیک در پلاسما تجمع میکنند. ZSDها طیف وسیعی از تظاهرات بالینی دارند، اما موارد زیر شایعترین آنها هستند: اختلال عملکرد کبد، تاخیر در رشد و سایر ناهنجاریهای عصبی، اختلال عملکرد قشر آدرنال، و از دست دادن شنوایی و بینایی.
ZSD ها تأثیر قابل توجهی بر رشد جنین و بزرگسالی دارند. بدشکلی صورت، هیپوتونی، تأخیر روانی حرکتی، ناشنوایی، اختلال بینایی و تشنج علائم بالینی رایجی هستند که در بدو تولد یا در زمان رشد کودکان مشاهده می شوند. نارسایی آدرنال، عدم شکوفایی و از دست دادن تراکم مواد معدنی استخوان، همه چیزهایی هستند که در طول زمان ممکن است اتفاق بیفتند. رگرسیون عصبی یک اتفاق بسیار شایع است. در ZSD ها، ناهمگونی بالینی و ژنتیکی زیادی و همچنین تنوع زیادی در توسعه بیماری وجود دارد.
بیمارانی که به شدت تحت تاثیر قرار گرفته اند، از دوران نوزادی یا اوایل کودکی زنده نمی مانند، در حالی که بیمارانی که تا حدودی تحت تاثیر قرار گرفته اند، به طور قابل توجهی بیشتر عمر می کنند و مشکلات کمتری دارند، حتی در بزرگسالی زنده می مانند. نه ژنتیک و نه ناهنجاری های بیوشیمیایی نمی توانند شدت را پیش بینی کنند.
ZSDs قبلا به عنوان سه اختلال جداگانه طبقهبندی میشدند: سندرم زلوگر (ZS)، آدرنولوکودیستروفی نوزادان (NALD) و بیماری رفسوم نوزادی (IRD). این فنوتیپها اکنون بهعنوان تظاهرات در یک طیف بالینی (با ZS در شدیدترین انتهای طیف) شناسایی میشوند و اکنون در مجموع به عنوان ZSD شناخته میشوند تا تنوع گستردهای در ارائه را توضیح دهند.
همهگیرشناسی
در ایالات متحده، انتظار می رود که ZSD ها از هر 50000 تولد، 1 مورد را تحت تأثیر قرار دهند. تصور میشود که ZSD در سرتاسر جهان وجود دارد، با این حال، شیوع آن در منطقه متفاوت است. در ژاپن، با فراوانی تخمین زده شده 1 در 500000 تولد، بروز به طور قابل توجهی کمتر است.
تشخیص
ZSD ها طیف گسترده ای از شدت بیماری و درگیری چند اندام دارند که پیش آگهی و مدیریت پزشکی را دشوار می کند. در نتیجه، بیماران مبتلا به ZSD نیاز به مراقبت شبانه روزی و مادام العمر دارند که فشار فیزیکی، ذهنی و عاطفی قابل توجهی را بر مراقبین وارد می کند.
اگر از نظر بالینی مشکوک به ZSD باشد، آزمایش بیوشیمیایی در مواد به راحتی در دسترس مانند خون و ادرار اولین گام برای تأیید تشخیص است. VLCFAها و همچنین واسطه های اسید صفراوی پراکسیزومال دی و تری هیدروکسی کلستانوئیک اسید، در طی این روش اندازه گیری می شوند.
Klouwer et. al در سال 2017 تکنیکی را برای تعیین شدت ZSD ها ایجاد و آزمایش کرد. امتیاز شدت ZSD این پتانسیل را دارد که ابزار مفیدی در مشاوره والدین بیماران مبتلا به ZSD باشد، اما برای استفاده در دوره نوزادی و دلایل مشاوره باید اعتبار بیشتری داشته باشد. هنگام طبقه بندی و طبقه بندی بیماران ZSD در آزمایشات بالینی، و همچنین توصیف تاریخچه طبیعی بیماران ZSD با یک ژنوتیپ خاص، این تکنیک می تواند بسیار مفید باشد. علاوه بر این، امتیاز را می توان در ارتباطات با مقامات استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که بیماران ZSD در مراحل اولیه حمایت و مراقبت مالی کافی را دریافت می کنند.
درمان و مدیریت
بینش تشخیص عصبی در کودکان
از آنجا که هیچ درمان درمانی برای بیماران مبتلا به ZSD وجود ندارد، درمان حمایتی و بر اساس علائم است. در اکثر بیماران مبتلا به ZSD می توان از درمان خوراکی اسید کولیک برای کاهش سنتز اسید صفراوی حداقل تا حدی استفاده کرد. با این حال، افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی به دلیل احتمال عواقب سمی کبدی باید احتیاط کنند. مکمل DHA به عنوان یک درمان ممکن برای بیماران مبتلا به ZSD که سطوح پایین DHA در غشای گلبول های قرمز خود دارند، پیشنهاد شده است.
بیماران ZSD ممکن است سطوح پلاسمالوژن پایینی داشته باشند به دلیل کمبود در اولین مراحل پراکسی زومی در بیوسنتز پلاسمالوژن. چندین مطالعه موردی افزایش سطح پلاسمالوژن گلبول قرمز را پس از درمان و همچنین بهبود علائم بالینی در افراد خاص نشان داده است. نارسایی آدرنال، صرع، سطوح پایین ویتامین های محلول در چربی، (تا حدی) انعقاد وابسته به ویتامین K، سطوح بالای اسید فیتانیک، اختلال شنوایی یا بینایی، و هیپوپلازی مینای دندان همگی باید در همه بیماران مبتلا به ZSD بررسی شوند. آنها باید بر اساس ناهنجاری های یافت شده، مانند مکمل های کورتیزون، داروهای ضد صرع، ویتامین ها و/یا رژیم غذایی محدود گیاهی درمان شوند.
بوز و. al 2019 مطالعهای را انجام داد که بر اهمیت کار پزشکان، مربیان و سیاستگذاران با بیماریهای نادر کودکان برای در نظر گرفتن تجربه مراقبان ZSD هنگام مدیریت بیماری، توسعه مواد آموزشی و تخصیص منابع تأکید میکند. این مطالعه همچنین شواهد ناشناخته ای از تأثیر مخرب ZSD بر مراقبان و مراقبت از بیمار ارائه می دهد. در نتیجه، پرداختن به تجربه مراقب در ZSD یک مسئله بهداشت عمومی حیاتی است.
این مطالعه همچنین بر نیاز به منابع، شبکهها و سایر سیستمهای حمایتی برای مراقبین کودکان مبتلا به اختلالات غیرمعمول تأکید میکند. علیرغم انتخابهای درمانی محدود برای بسیاری از بیماریهای نادر کودکان، خانوادههایی که با بیماریهای غیرشایع زندگی میکنند ممکن است از منابع متوسط و هدفمند برای حمایت عاطفی بهرهمند شوند.